Alræðishyggja jihadista íslamisma og áskorun hans til Evrópu og íslams

When reading the majority of texts that comprise the vast literature that has been published by self-proclaimed pundits on political Islam, it is easy to miss the fact that a new movement has arisen. Further, this literature fails to explain in a satisfactory manner the fact that the ideology which drives it is based on a particular interpretation of Islam, and that it is thus a politicised religious faith,

not a secular one. The only book in which political Islam is addressed as a form of totalitarianism is the one by Paul Berman, Terror and Liberalism (2003). The author is, þó, not an expert, cannot read Islamic sources, and therefore relies on the selective use of one or two secondary sources, thus failing to grasp the phenomenon.

Ein af ástæðunum fyrir slíkum annmörkum er sú staðreynd að flestir þeirra sem leitast við að upplýsa okkur um „jihadistaógnina“ – og Berman er dæmigerður fyrir þessa fræðimennsku – skortir ekki aðeins tungumálakunnáttu til að lesa heimildir sem framleiddar eru af hugmyndafræðingum stjórnmálanna. Íslam, en einnig skortir þekkingu á menningarvídd hreyfingarinnar. Þessi nýja alræðishreyfing er að mörgu leyti nýjung

í stjórnmálasögunni þar sem hún á rætur að rekja til tveggja samhliða og skyldra fyrirbæra: fyrst, menningarvæðing stjórnmála sem leiðir til þess að stjórnmál eru hugsuð sem menningarkerfi (skoðun frumkvöðull af Clifford Geertz); og í öðru lagi endurkomu hins heilaga, eða „endurtöfrum“ heimsins, sem viðbrögð við mikilli veraldarvæðingu þess vegna hnattvæðingar.

Greining á pólitískri hugmyndafræði sem byggir á trúarbrögðum, og það getur haft skírskotun sem pólitísk trúarbrögð vegna þessa, felur í sér félagsvísindalegan skilning á hlutverki trúarbragða sem heimspólitík gegnir, sérstaklega eftir að tvípóla kerfi kalda stríðsins hefur vikið fyrir fjölpóla heimi. Í verkefni sem unnið var við Hannah Arendt stofnunina um beitingu alræðishyggju við rannsóknir á pólitískum trúarbrögðum, Ég lagði fram greinarmun á veraldlegri hugmyndafræði sem kemur í staðinn fyrir trúarbrögð, og trúarhugmyndafræði sem byggir á raunverulegri trúartrú, sem er raunin í trúarlega bókstafstrú (sjá aths

24). Annað verkefni um „Pólitísk trúarbrögð“, framkvæmd við háskólann í Basel, hefur skýrt betur frá því að nýjar aðferðir við stjórnmál verða nauðsynlegar þegar trúarbrögð eru klædd pólitískum skrúða. Byggt á opinberum heimildum pólitísks íslams, þessi grein bendir til þess að hin mikla fjölbreytni félagasamtaka sem eru innblásin af hugmyndafræði íslamista eigi að vera hugsuð bæði sem pólitísk trúarbrögð og sem pólitískar hreyfingar. Hinn einstaki eiginleiki pólitískrar íslams lygar er sú staðreynd að hún er byggð á þverþjóðlegri trú (sjá aths 26).