Ósammála Brothers

Khalil Al-anani

Founded in 1928, múslimska bræðralagið (MB) has never experienced a leadership crisis as serious as that which erupted two weeks ago. As is now well-known, the problem originated with the refusal on the part of the MB’s Guidance Bureau (the organisation’s highest executive body) to accept Essam El-Erian as a member to replace Mohamed Hilal following the latter’s death four weeks ago. It was a clear act of defiance against Supreme Guide Mohamed Mahdi Akef who wanted to promote El-Erian and who maintained that the MB’s internal regulations gave him that right. In response to the refusal Akef has threatened to resign and designated most of his powers to his first deputy, Mohamed Habib.

Of course, the crisis goes much deeper than the question of El-Erian’s promotion. This is not the first time the supreme guide has encountered resistance. The problem is rooted in the way the MB handles its internal disputes and in its reading of the Egyptian political scene as it touches upon the organisation’s image and activities. Although in the course of the past two decades the MB has managed to deal clearly and firmly with internal opposition, disciplining and marginalising dissenters, it has signally failed to benefit from any intellectual and ideological diversity among its ranks. As a consequence, it has forfeited an important political asset which it desperately needs in its confrontations with adversaries.

The tensions in the upper echelons of the MB hierarchy are too sharp to be swept under the carpet in the usual way. The supreme guide has set himself against the will of the conservative wing of the leadership over the promotion of El-Erian, whom he believes deserves a chance to serve on the Guidance Bureau. But regardless of what actions he takes, including the threat to resign, there are unmistakable signs that he will be unable to reign in the conservatives. Since becoming head of the movement in January 2004 Akef hefur unnið hörðum höndum að því að viðhalda sléttum tengslum milli ólíkra hugmyndafræðilegra strauma innan MB. Næstum alltaf, þó, viðleitni hans hefur komið á kostnað umbótasinna eða raunsæismanna, hvort sem það er vegna tiltölulega veiks áhrifa þeirra innan samtakanna samanborið við íhaldsmenn eða vegna þess að hann óttaðist gjá sem myndi gera samtökin berskjölduð fyrir stjórnmála- og öryggisaðferðum stjórnvalda..

Að spennan hafi náð núverandi stigi stafar af þeim átökum sem eru í uppsiglingu vegna arftaka við embættið sem Akef gegnir nú.. Í mars tilkynnti Akef að hann hygðist ekki bjóða sig fram til nýs kjörtímabils, sem myndi byrja á 13 janúar. Ákvörðun hans var í fyrsta skipti í sögu hópsins sem æðsti leiðsögumaður hættir sjálfviljugur á hátindi ferils síns.. Allir sex forverar hans dóu meðan þeir voru enn í embætti. Akef er fordæmalaus og, að því er virðist, óvænt ákvörðun, hóf upphaflega þögla valdabaráttu um hver myndi gegna embætti hans. Athyglisvert, baráttan hefur ekki staðið á milli íhaldsmanna og umbótasinna, heldur á milli harðlínumanna og raunsæismanna innan íhaldsmannabúðanna.

Núverandi staða er veruleg af ýmsum ástæðum. Sjaldan hefur innri ágreiningur bólað á almenningi. Þetta skipti, þó, Aðalleikararnir hafa keppt grimmt um athygli fjölmiðla.

Svo er það hótun Akefs, í kjölfarið hafnað, að hann myndi segja af sér. Að Akef skuli hafa verið knúinn til slíks skrefs endurspeglar umfang þrýstings og reiði sem hann hefur staðið frammi fyrir á næstum sex ára langri starfstíma sínum.. Hafa þjónað sem kjölur milli fjölbreyttra strauma, Hótun Akef hlýtur að endurspegla tilfinningu hans fyrir mistökum við að athuga íhaldið’ forræði yfir öllum stofnunum og ákvarðanatökuaðferðum.

Að Akef hafi framselt mörg vald sitt til fyrsta varamanns síns er líka fordæmalaust, auk þess að brjóta í bága við innri reglur hópsins. gr 6 skipulagsskrár MB segir að æðsti leiðsögumaður geti látið af starfi sínu að þremur skilyrðum uppfylltum — illa sinnt skyldum sínum, afsögn eða dauða. Þar sem ekkert af þessum skilyrðum er uppfyllt hafði Akef engan rétt til að framselja ábyrgð sína til fyrsta varamanns síns..

Kreppan hefur valdið miklu vandamáli í stjórnskipunarskipulagi MB, skortur á stofnanabundnu gerðarvaldi sem er fær um að leysa ágreining milli æðsta leiðsögumannsins og leiðbeiningaskrifstofunnar. Það hefur einnig sýnt fram á að mörg innri tabú hópsins varðandi lotningu fyrir, og gagnrýnislaus hlýðni við, leiðtogar þess hafa klikkað.

Forysta MB mun án efa reyna að leysa kreppuna eins fljótt og auðið er, svo að það dreifist ekki í gegnum flokk hreyfingarinnar. Af þessari ástæðu, Almennt Shura ráð MB mun halda kosningar fyrir næsta æðsta leiðsögumann innan næstu tveggja vikna. Jafnvel svo, vafasamt er að hinn nýi leiðtogi njóti sama álits og forverar hans og vilja, sem afleiðing, hindrað allar tilraunir til að viðhalda jafnvægi innan hópsins. Hvorki framkvæmdastjóri MB- Mahmoud Ezzat hershöfðingi, eða fyrsti varamaður æðsta leiðsögumannsins Mohamed Habib, tveir fremstu keppinautarnir um embættið, hafa sögulegt lögmæti Akef, síðasta af stofnkynslóð MB.

En kosning næsta æðsta leiðsögumanns er ekki eina vandamálið sem MB þarf að glíma við. Ekki síður mikilvægt, eða vandræðalegt, er þörf á að kjósa nýja leiðbeiningaskrifstofu. Núverandi skrifstofa var kjörin í 1995, frá þeim tíma hefur nokkrum meðlimum verið bætt við með kynningu, eins og raunin var með Mohamed Mursi sem varð formaður stjórnmálanefndar í 2004, og aðrir með hlutakosningum í 2008. Alhliða kosningar til embættisins hefðu átt að fara fram fyrir ári síðan, eftir kosningu nýja MB Shura ráðsins sem ber ábyrgð á að velja meðlimi Leiðbeiningarskrifstofunnar og æðsta leiðsögumanninn.

MB er að fara inn í mjög viðkvæman áfanga í sögu sinni. Jafnvel þótt MB leiðtogum takist að slétta yfir núverandi kreppu, áhrif þess munu halda áfram að enduróma undir yfirborðinu og, án efa, gjósa enn og aftur.

Birt þann Al-Ahram vikublað